Tütün kullanımı tüm dünyada önemli ve önlenebilir bir sağlık sorunudur. Dünyada her yıl sigara nedeni ile yaklaşık 6 milyon insan ölmektedir.
Türkiye genelinde sigara içme oranı kentlerde % 33, kırsal kesimlerde % 27 olarak izlenmektedir. Kentlerde yaşayan kadınlarda sigara, kırsal kesimlerde yaşayan kadınlara oranla neredeyse 2 kat fazladır. Kırsal kesimlerde yaşayan kadınlarda % 7,2 olan oran, kentlerdeki kadınlarda % 18,7’e kadar çıkmaktadır. Gelişen ülkelerde sigara içme oranı azalırken, gelişmekte olan ülkelerde artmaktadır.
Kadınlarda giderek artan sigara bağımlılığı gebelikte de çoğu zaman devam etmektedir. Gebelikte sigara kullanımı hem anne hem bebek için risk yaratmaktadır. İçindeki zararlı kimyasal maddeler başta annenin solunum, kalp ve damarlarına olmak üzere tüm vücut organlarına zarar verebilmektedir. Bu etkilerini kısa ve uzun dönemde ortaya çıkarabilmektedir.
Sigaranın gebelerdeki etkileri:
- Akciğerleri daraltıp akciğere hava girişini azaltır,
- Nabzın hızlanmasına neden olur,
- Damarları daraltmasından dolayı tansiyonu yükseltir,
- Gebenin çabuk yorulmasını sağlar,
- Bulantı ve kusmayı artırır,
- İştahsızlığa, koku ve tat duyusunun azalmasına neden olur.
Sigarada anne karnındaki bebeğe oldukça zararlı olan karbonmonoksit ve nikotin vardır. Bebek anneden plasenta ve kordonla beslenir. Sigara gebelerde kanda yeterli miktarda oksijen taşınmasına engel olduğundan bebekler yeterli beslenememekte ve gelişememektedir. Oksijen büyüme ve gelişme için en önemli taşıma aracıdır. Bu nedenle sigara içen anne bebeklerinde büyüme ve gelişme geriliği izlenmektedir. Gebelikte sigara bırakıldığı andan itibaren bebek olumlu yönde etkilenir. Çünkü anne sigarayı bırakınca bebeğe daha çok oksijen gider. Bundan dolayıdır ki hangi ayda olursa olsun sigara bırakma konusunda geç kalınmış olmaz.
Sigara olumsuz etkilerini daha gebe kalmadan göstermektedir:
- Hormonları etkileyip üreme potansiyelini azaltır,
- Yumurta ve spermin hareket etme hızını azaltarak düşük ve dış gebelik riskini artırır.
Plasentaya etki ederek:
- Bebeği saran zarın erken yırtılmasına (erken su gelişi),
- Aşırı kanamaya,
- Plasentanın doğru yere yerleşmemesine (plasenta previa), plasentanın erken ayrılmasına (plasenta dekolmanı) neden olabilir.
Gebeliğe etki ederek:
- Düşük riskini artırır,
- Erken doğum eylemine neden olabilir,
- Anne karnında bebek ölümüne neden olabilir,
- Yarık dudak ve damak oluşumuna neden olabilir,
- Gelişme geriliğine, düşük doğum ağırlığına neden olabilir,,
- Yetersiz akciğer gelişimine yol açabilir.
Doğumdan sonraki etkileri:
- Doğumdan sonra bronşit, zatüre riskini artırır,
- Akciğer sorunları, astım daha fazla görülür,
- Ani bebek ölüm sendromu sigara içen anne bebeklerinde içmeyenlere göre 2 kat daha fazladır,
- Bu bebekler daha sık hasta olur.
- Gebelikte sigaraya maruz kalan bebeklerin ilerleyen hayatlarında sigara bağımlı olma oranı daha fazladır.
- Bu çocuklarda lösemi riski daha fazladır.
- Hiperaktivite, öğrenme zorlukları, davranış bozuklukları, göz hastalıkları, zeka geriliği olma ihtimalleri daha fazladır.
Bu nedenlerden dolayı sigara hiçbir şekilde içilmemelidir. Hele de gebelikte hangi ayda olursak olalım sağlıklı bir gebelik ve sonrası sağlıklı çocuklarımız olması için derhal bırakılmalıdır.
