HEPATİT (SARILIK)
Hepatit A, "Bula?ıcı ya da Sokak Sarılı?ı" adı ile bilinen ve karaci?er iltihabı ?eklinde kendini
gösteren, hepatit A virüsünün neden oldu?u bula?ıcı bir hastalıktır.
HEPATİT A'NIN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Virüs ile temastan 3-4 hafta sonra ate?, bulantı, kusma, karın a?rısı, halsizlik gibi belirtiler çıkar. Sarılık bir hafta kadar sonra ba?lar. idrarda koyula?ma görülür. Bazı çocuklar Hepatit A'yı bu belirtisiz de geçirebilirler.Hepatit A ile okul ça?ında kar?ıla?anlarda belirtileri daha ?iddetli olur.
HEPATİT A NASIL BULA?IR?
Hepatit A virüsü, dı?kıyla yayılır. Bu dı?kının temizlik ve tuvalet ko?ulları iyi olmayan ortamlarda yiyecek ve içeceklere, su ?ebekelerine karı?ması sonucu virüs bula?abilir. İyi yıkanmamı? meyve ve sebzelerin tüketilmesi, yeterince temiz olmayan yüzme havuzlarının kullanılması ve çocukların toplu bulundukları kre? ve okullar, Hepatit A'nın yayılması için uygun birer yoldur. Virüsü alan ki?iler, hastalanmadan 2 hafta ?ncesi ve belirtilerin ba?lamasından 1 hafta sonrasın.a kadar hastalı?ı bula?tırırlar.
HEPATİT A'NIN RİSKLERİ NELERDİR?
Hepatit A, hayati fonksiyonu çok önemli olan karaci?erin iltihabıdır, Hastalı?ın belirli tedavisi yoktur, Normalde hasar bırakmadan kendili?inden iyile?ir. Ancak çok seyrek karaci?er yetmezli?ine, hatta ölüme yol açabilir. Kronik karaci?er hastalı?ı olanların Hepatit A geçirmeleri halinde hastalık çok daha ciddi seyreder.
HEPATİT A'DAN NASIL KORUNULABİLİR?
Hepatit A, temizlik ve tuvalet-kanalizasyon ko?ulları yetersiz ortamlarda yayılır. Ellerin sık yıkanması, besinlerin çok iyi yıkanması, pi?irilmesi, suların kaynatılması gibi genel hijyenik önlemler bula?ma riskini azaltır. Hepatit A hastalı?ından tam korunmanın en etkili ve güvenilir yolu,hepatit A a?ısı olmaktır.
HEPATİT A A?ISI KİMLERE, NE ZAMAN YAPILMALIDIR?
Risk çocukluk döneminde yüksektir. 2 ya?ını bitiren çocuklar öncelikli olmak üzere., ?nce hastalanmamı? herkesin hepatit A a?ısı olması önerilir. A?ı l.doz ve 6 ay sonra 2.doz ?eklinde uygulanır.
HEPATİT B NEDİR?
Hepatit B virüsünün neden oldu?u karaci?er iltihabıdır. Virüs ile temas ettikten 2-6 ay sonra halsizlik, i?tah kaybı, bulantı, deride ve göz aklarında sararma, idrar renginde koyula?ma, karın a?rısı gibi belirtiler gözlenir, Bazı vakalarda hiçbir belirti görülmeyebilir.
HEPATİT B NASIL BULA?IR, RİSKLERİ NELERDİR?
Hepatit B virüsü, ba?lıca kan ve vücut sıvılarında bulunur. En yüksek bula?ma riskleri, kanla direkt ya da dolaylı temas, cinsel ili?ki ve do?umda hasta anneden bebe?e geçi? ?eklindedir. Do?umda bula?ması halinde hastalı?ın kronikle?me olasılı?ı çok yüksektir. Hepatit B virüsünün vücut dı?ında 7 uzun süre canlı kalabilmesi nedekiyle steril olmayan aletlerle yapılan cerrahi müdahale di? muayene tedavileri ye uygunsuz ?artlarda yapman sünnet, berber aletlerinin yada ki?isel temizlik ve bakım e?yalarının ortak kullanımı, Hepatit B hastalı?ının bula?masında yaygın rol oynarlar.
Hastalı?ın belirli tedavisi yoktur, kendili?inden iyile?ir. Bazı ki?ilerde yo?un bakım gerektiren karaci?er yetmezli?ine, hatta ölüme yol açabilir. Bazı ki?ilerde ise Hepatit B, iyile?mez,kronikle?ir. Bu uzun.süreç içinde hasta, virüsü çevresindekilere bula?tırmaya devam eder. Siroz veya karaci?er kanseri geli?mesine yol açar. Bu nedenle Hepatit B,ölümcül sayılan bir enfeksiyon hastalı?ıdır. ?lkemizde kronik Hepatit B hastalarının sayısın 5.2 milyon oldu?u tahmin edilmektedir. Yakla?ık her 12 ki?iden Hepatit B virüsünü çevresine bula?tırdı?ı dü?ünüldü?ünde, korunmanın önemi anla?ılabilir.
HEPATİT B'DEN NASIL KORUNULUR, A?I KiMLERE, NE ZAMAN YAPILMALIDIR?
Mümkün olan en erken ya?ta korunmayı gerektirir, Bugün tek etkin yöntem, Hepatit B a?ısı olmaktır. Koruyucu antikorların anneden bebe?e geçmemesi nedeniyle henüz yeni do?mu? bebeklerin a?ılanmaları gerekir. l.dozdo?umda, 2.doz bir ay sonra ve 3.doz do?umdan 6 ay sonra yapılmak üzere toplam 3 doz ile Hepatit B' den ya?am boyu korunmak mümkün olabilmektedir. Tüm ya?lardaki daha önce a?ı olmamı? ve virüsle temas etmemi? herkes, yine aynı ?ema ile 3 doz a?ı olarak korunabilirler. Hepatit C ve D, Hepatit B gibi bula?ır. Hepatit E, Hepatit A gibi bula?ır. henüz a?ıları yoktur.
Uz.Dr. Nazım İntepe
?ocuk Sa?lı?ı Ve Hast. Uzmanı
|