GRİBAL ENFEKSİYON
Grip Nedir?
Grip ( İnfluenza) virüslerinin etken oldu?u akut, kendini sınırlayıcı, ate?li bir hastalıktır.
Grip Etkeni nedir?
Grip virüsü'nün 3 tipi vardır. A, B, C. Virüs yüzeyindeki antigenler sürekli de?i?ikli?e u?radı?ı için ki?i, ya?amı boyunca de?i?ik ?iddet ve sayıda grip geçirebilir.
Gripin kaç tipi vardır?
Grip virüsünün A,B,C olmak üzere üç tipi oldu?u için gripin de 3 tipi vardır. Fakat C tipi çok enderdir. A tipi daha ciddi enfeksiyona yol açar, ya?lı ve kronik hastalarda ölümcül olabilecek akci?er enfeksiyonları görülebilir.
Grip nasıl bula?ır?
İnsandan insana kolaylıkla bula?abilen bir enfeksiyondur. Virüs parçacıklarını içeren havanın solunmasıyla, hasta ki?inin tükürü?ü, öksürü?ü, hap?ırı?ı ile virüs kolayca çevreye yayılır. ?zellikle kapalı ortamlar bula?ma için uygun ortamlardır. Grip olan ki?inin tuttu?u kapı kolu, telefon ahizesi ile de hastalık bula?abilir. Hastalık bu kadar kolay bula?abildi?i için salgınlar da sık görülür.
Gripin en sık görüldü?ü zaman, grip mevsimi ne zamandır?
Yılın her döneminde görülebilirse de genellikle sonbahar aylarında hastalık görülmeye ba?lar, kasım aralık aylarında artı? olur. Tüm kı? ayları grip için riskli aylardır. Mayıs- haziran ayına kadar devam edebilir.
Grip neden kı? hastalı?ıdır?
Grip aslında mevsimlere ba?lı de?ildir. Kı? aylarında insanların kapalı mekanlarda toplu halde daha sık bulunmaları, kı? hava ko?ulları virüsün daha kolay ya?aması-üremesi ve yaygınla?ması için uygun ko?ullardır.
Grip salgını nedir?
Gripin özellili?i salgınlarla seyretmesidir. Her yıl toplumda gözlenen tek tük vakalar endemik vakalardır. 2-3 yılda bir büyük toplum kesimlerini ilgilendiren epidemik salgınlar görülebilir.
Yakla?ık 10-20 yılda bir A tipi virüsün genetik yapısı tamamen de?i?erek yeni bir virüs tipi ortaya çıkar. Yeni virüs eskisinden antigenik olarak tamamen farklı oldu?undan ba?ı?ıklık sistemi bu virüsü tanıyamaz ve önemli komplikasyonlar ortaya çıkar. Böyle bir durumda virüs hızla dünyaya yayılarak pandemi adı verilen salgına yol açar. 20nci yy.da 3 pandemi görülmü?tür. 1918-19, 1957-58, 1968-69 yıllarında.
Gripin belirtileri,en sık görülen yakınmaları nelerdir?
Ani olarak ba?lar ve salgınlarla seyreder. Burun akıntısı, ate?, kuru öksürük, ba? a?rısı, eklem a?rıları, ka?alarda a?rılar, güçsüzlük hissi, halsizlik, i?tahsızlık ilk etapta sıklıkla görülür. Hastalık ilerlemi?se komplikasyonlar ve bununla ilgili belirtiler de görülebilir; faranjit, traeobron?it, bron?it, pnömoni olabilir. Ate? devamlıdır ilk gün yükselir ve yüksek kalır. 1-5 gün kalır. Burun- bo?az hiperemiktir, exuda yoktur.
Gribe yakalanan ki?inin bula?tırıcı oldu?u süre nedir bula?tırıcılık ya da enfeksiyon dönemi bulguların- ?ikayetlerin ba?langıcından itibaren 5-7 gün ortalama bir haftadır.
Tanı, gripte tanı nasıl konur?
Klinik ve epidemiyolojik bilgilerle konur. Virüs izolasyonu, kültür ve serolojik testler yapılır.
Tedavisi nedir?
Yatak istirahatı, bol sıvı alımı, C vitamini, Aspirin dı?ı antiinflamatuar ilaçlar. Burun tıkanlıkı?ı, öksürü?ü gideren dekonyestan,antihistaminik, antitusif ilaçlar. İlk 48 saatte ba?lanırsa yakınmaların ?iddetini azaltır. Semptomların süresüni kısaltabilir. A tipi influenzada etkilidirler.
Gripten korunmak mümkün müdür?
Temzilik, hijyen kurallarına uymak bir ölçüde enfeksiyon riskini azaltsa da etkin olarak bilinen tek korunma yöntemi grip mevsimi ba?lamadan 2 hafta önce uygulanması gereken grip a?ısıdır.
Grip a?ısı gribi önlemede en etkili yoldur. .naktive viral a?ılar kullanılır. Bir önceki kı? epidemisinde baskın antijenik su?lardan a?ı hazırlanır. Tip A'dan iki, tip B'den bir antijenin birle?iminden olu?ur. Etkinli?i / 70-90'dır.
A?ı nasıl korur?
A?ı yapıldıktan sonra ba?ı?ıklık sistemimiz inaktif virüse kar?ı antikor olu?turur daha sonra vücut aktif virüsle kar?ıla?tı?ında olu?an antikorlar enfeksiyonu önler ya da a?ır hastalık riskini azaltır.
A?ının etkisi ne zaman ba?lar?
A?ı yapıldıktan 15 gün sonra ba?lar. Bu arada ki?i enfeksiyon geçirebilir.
Her yıl a?ı yapılmalımıdır?
?retilen antikor miktarı a?ı yaptıktan bir süre sonra azalır ve bir sonraki yıl için etkin koruma sa?layacak antikor kalmaz. Antikorların ortalama ömrü 6 ay kadardır. Ayrıca virüsler her yıl genetik olarak de?i?ime u?radıklarından bir önceki yılın a?ısı sonraki yıl yeterince koruyucu özellik ta?ımaz.
Kimlere a?ı yapılmalı?
65 ya? üzeri, kronik kalp- akci?er hastaları, kronik metabolik hastalı?ı olanlar, sa?lık çalı?anları, bakımevi, huzurevinde kalan ya?lılar, kanser ve ba?ı?ıklık sisteminde bozukluk olanlar, AIDS hastaları, uzun süreli aspirin tedavisi olması gereken çocuk ve eri?kinler ile bu sayılan hastalara gribi bula?tırma riski olan herkes a?ı yaptırmalıdır.
Uz.Dr.M.Ali ?elebi
Bahar Hastanesi
Dahiliye Uzmanı
|