Pediatrik kardiyoloji
Do?u?tan olan kalp hastalıkları, romatizmal kalp hastalı?ı, kalp kası hastalıkları ve ritm bozuklukları ?ocuk Kardiyolojisi içinde de?erlendirilen hastalıklardır. Tedavinin yönlendirilmesi ve hastalı?ın izleminde erken tanı çok önemlidir. Tanıya yönelik Renkli Doppler Ekokardiografi, Kalp Kateterizasyon ve Anjiokardiyografi, Fetal Ekokardiografi ve 24 saatlik Elektrokardiyografi (Holter) kaydı gibi tetkikler; tedavi amaçlı ise balon valvuloplasti, balon atrial septostomi ve duktus açıklı?ının kapatılması gibi giri?imsel uygulamalar yapılabilmektedir.
Renkli Doppler Ekokardiografi: Belli dalga boyundaki ses dalgaları ile görüntüleme yöntemidir.
Kalp Kateterizasyonu ve Anjiokardiyografi: Bazı durumlarda tanı ve tedaviyi yönlendirmek amacı ile kasık bölgesindeki ana damarlar yolu ile kalp içine ula?arak basınç, oksijen ve akım oran ölçümleri ile anjiokardiyografik görüntüleme yapılması i?lemidir.
Balon Atrial Septostomi: Bazı do?umsal kalp hastalıklarında hastanın ya?ayabilmesi için kulakçıklar arasındaki deli?in balon yardımıyla geni?letilmesi i?lemidir.
Pulmoner Balon Valvülopasti: Orta ve a?ır dereceli pulmoner kapak darlıklarının tedavisinde kullanılmaktadır. Uygun balon seçimi ile yapılan giri?imin uzun dönem sonuçları oldukça ba?arılıdır.
Aort Balon Valvülopasti: ?ocuklarda aort kapa?ının orta ve a?ır darlıklarında hastanın bulgularının iyile?mesini sa?lamak ve cerrahi giri?im zamanını geciktirmek amacıyla yapılmaktadır.
Duktus Açıklı?ının Kapatılması: Aorta ile pulmoner arter arasındaki duktus açıklı?ının kasık bölgesindeki ana damarlar yolu ile kalbe ula?tıktan sonra özel geli?tirilmi? cihazlarla kapatılması i?lemidir.
Fetal Ekokardiografi: Annede ve karde?lerde do?umsal kalp hastalı?ı öyküsü olan hamile kadınlarda gebeli?in 18. haftasından itibaren anne karnındaki bebe?in kalbinin de?erlendirildi?i tetkik yöntemidir.
Do?u?tan kalp hastalıkları yakla?ık 1000 canlı do?umda 8 bebekte görülmektedir. Do?u?tan kalp hastalıkları bebeklik döneminde morarma, beslenme güçlü?ü, hızlı soluk alıp verme ve kilo alamama gibi belirtiler verebilir. Bazen de hiç bir belirti vermeden bebe?i takip eden hekimin kalpte üfürüm duymasıyla da kar?ımıza gelebilir.
Bebe?inizde do?u?tan kalp hastalı?ı varsa ?ocuk Kardiyolojisi uzmanının önerilerini takip etmelisiniz. ?ünkü do?u?tan kalp hastalıklarının tedavi zamanlaması çok önemlidir. Kalbin sadece bo?lukları arasındaki duvar deliklerinde tedavi zamanı daha geçken, büyük damarların yer de?i?imi varlı?ında bebe?in ilk 15 gün içinde ameliyat edilmesi gerekir. Tedavi düzeltici veya destekleyici tedaviler ?eklinde olabilmektedir.
Unutmayın ki günümüzde bebeklere anne karnından ba?layarak do?u?tan kalp hastalı?ı tanısı konulabilmekte ve yenido?an döneminden ba?layarak her ya?ta tedavileri ba?arıyla yapılabilmektedir.
?ocuk Kalp Hastalıkları
?ocuk kalp hastalıkları do?u?tan veya infeksiyon gibi nedenlere ba?lı olarak sonradan geli?ebilir. Genellikle hamileli?in erken evrelerinde organların geli?meye ba?ladı?ı dönemde olu?an do?u?tan kalp hastalıkları, kulakcıklar veya karıncıklar arasındaki delikler, kapaklardaki darlıklar ?eklinde olabilece?i gibi, kulakçık veya karıncıklardan bir veya birden fazlasının olmaması gibi çok a?ır bozukluklar ?eklinde de görülebilir. Romatizmal ate? gibi sonradan olu?an (edinsel) kalp hastalıkları ise çocuklu?un herhangi bir döneminde olu?abilir.
Do?u?tan Kalp Hastalıkları ?ocuklardaki kalp hastalıklarının ço?unlu?u do?u?tandır. ?o?unlu?u hafif olmak üzere yakla?ık 1000 canlı do?umdan 8 bebekte do?u?tan kalp hastalı?ı görülür. Bütün anne ve babaların do?u?tan kalp hastalıklı çocu?u do?abilir, ancak aile bireylerinden birinde do?u?tan kalp hastalı?ı olması bu olasılı?ı artırır. Aort ile pulmoner arter arasındaki açıklık (PDA), kulakçıklar arasındaki delik (ASD) ve karıncıklar arasındaki delik (VSD) do?u?tan kalp hastalıklarından bazılarıdır. Küçük delikler klinik olarak izlenir, geni? deliklerin ise kapatılması gereklidir. Uygun olanlar ameliyata gerek kalmadan kateter yöntemiyle, di?erleri ise cerrahi olarak kapatılır.
Do?u?tan kalp hastalı?ı nasıl olu?ur?
Kesin nedeni bilinmemektedir. Kalıtsal yatkınlık ve çevresel etkenler arasındaki etkile?imin neden oldu?u varsayılmaktadır. Nadiren hamilelikte kullanılan ilaç, alkol ve uyu?turucular veya geçirilen infeksiyonlar do?u?tan kalp hastalıklarına neden olabilir. Dolayısıyla gebelikte doktor önerisi dı?ında ilaç alınmamalı, sigara ve alkol kullanılmamalıdır.
Do?um öncesi tanısı mümkün müdür?
Hamilelik sırasında yapılan tetkikler ile (fetal ekokardiyografi) bebeklerde do?u?tan kalp hastalı?ı veya ritm bozuklu?u olup olmadı?ı anla?ılabilir. Annede veya ailenin di?er bireylerinde do?u?tan kalp hastalı?ı bulunması, annenin hamilelikte kızamıkçık gibi bazı infeksiyonları geçirmesi, ?eker hastalı?ının bulunması veya bazı ilaçları kullanmı? olması ve kadın hastalıkları hekimlerinin önerdi?i durumlarda anne karnındaki bebek kalp hastalı?ı yönünden gebeli?in 18. haftasından itibaren fetal ekokardiyografi ile de?erlendirilebilir.
Do?u?tan kalp hastalı?ı olan bebek nasıl fark edilir? A?ır kalp hastalı?ı olan bebeklerde belirtiler genellikle ilk birkaç ayda görülür. Morarma, beslenme güçlü?ü, hızlı soluk alıp verme, kilo alamama ve muayene esnasında üfürüm duyulması gibi bulgular olabilir. Hafif bozukluklar ise genellikle belirti vermezler. Bu hastalar ba?ka nedenlerden dolayı doktora ba?vuruldu?unda üfürüm duyularak tanı alırlar.
Do?u?tan kalp hastalıklı çocukların izlemi nasıl olur?
Bütün çocuklarda oldu?u gibi genel tıbbi önlemlere uyulması ?arttır. Do?u?tan kalp hastalıklı çocuklara ya?ına uygun rutin a?ılamaya ek olarak grip a?ısı gibi bazı a?ılar da yapılabilir. Bazı durumlarda kalbin infeksiyondan (infektif endokardit) koruması amacıyla antibiyotik verilir. Kalp hastalı?ı olan çocukların iyi durumda oldu?unun belirlenmesi için düzenli aralıklarla izlenmesi çok önemlidir. Genel olarak ilk tanı aldı?ı dönemde ve ameliyat sonrası daha sık olmak üzere izleyen yıllarda daha seyrek aralıklarla kontrollere ça?rılması uygundur.
Do?u?tan kalp hastalı?ı olan çocu?a hastalı?ına ba?lı olarak düzenli aralıklarla kan tahlilleri, gö?üs filmi, elektrokardiyografi, ekokardiyografi ve kalp kateterizasyonu gibi tetkiklerin yapılması gerekebilir.
Kalbin infeksiyondan (infektif endokardit) korunması için ne yapılmalıdır?
İnfektif endokardit, kana bula?an bakterilerin kalbin içini dö?eyen zarlar, kalp kapakçıkları ve büyük damarlara yerle?mesi ile olu?an kalp infeksiyonudur. Seyrek bir infeksiyon olmasına kar?ın, kalp hastalı?ı bulunan çocuklar bu infeksiyon için yüksek risk ta?ırlar. Kana karı?an bakterilerin ço?u a?ız yolu ile alındı?ından, kalp hastalı?ı olan çocuklarda a?ız temizli?i ve di? bakımı çok önemlidir. Bademcik ve geniz eti ameliyatı, karın, idrar yolları ve üreme organ ameliyatları ve kanama olu?turabilecek di? giri?imleri ve di? çekimleri sırasında koruyucu antibiyotik verilmesi ?arttır. Kullanılacak ilaç ve dozu çocu?un kilosu ve kalp hastalı?ına göre farklılıklar gösterebilir.
Aktivitede sınırlama yapalım mı?
Do?u?tan kalp hastalı?ı bulunan çocukların ço?unlu?unda günlük aktivitelerinde kısıtlama gerekmez; aksine kalbin performansının iyile?tirilmesi için yüzme, bisiklete binme, ko?ma, ip atlama gibi fiziksel aktivite önerilebilir. Az sayıdaki kalp hastalı?ında a?ırı efor gerektiren aktiviteler yasaklanır.
E?itim ve meslek seçimi konusunda kısıtlama yapalım mı?
Do?u?tan kalp hastalı?ı bulunan çocukların ço?unlu?u normal okula ve e?itim programına devam edebilir, meslek seçiminde ise sınırlama gerekmez. Az sayıdaki hastaya a?ırı yorulma gerektirecek meslekleri seçmemeleri önerilebilir.
Do?urganlık ça?ındaki kadınlara neler önerirsiniz?
Do?u?tan kalp hastalı?ı olasılı?ı yakla?ık 1000 canlı do?umda 8?dir. Do?u?tan kalp hastalı?ı olan annenin çocu?unda bu olasılık daha da artar. Bebeklerin do?u?tan kalp hastalıklarının yakla?ık yarısı da annenin kalp hastalı?ına benzer. Ameliyat edilmi? ve önemli bir kalp hastalı?ı bulunmayan kadınların ço?unlu?unda hamilelik dönemi normal geçer ve do?umda sorun olmaz. Morarmaya yol açan do?u?tan kalp hastalı?ı ve a?ır kalp hastalı?ı olan bazı kadınlarda ise hamilelik ve do?um tehlikeli olabilece?inden gebelikten korunmaları gereklidir.
Do?um kontrolü her hasta farklılık gösterir. Do?um kontrol yöntemlerinin seçiminde doktor yardımına ba?vurulmalıdır.
Edinsel Kalp Hastalı?ı
?ocuklarda ço?unlu?u do?u?tan olan kalp hastalıkları yanında infeksiyon gibi ba?ka nedenlere ba?lı olarak sonradan ortaya çıkan kalp hastalıkları da görülebilir. ?ocuklu?un herhangi bir döneminde olu?an bu hastalıklar edinsel kalp hastalıkları olarak tanımlanır. Romatizmal ate? geli?mekte olan ülkelerde hala en sık görülen edinsel kalp hastalı?ıdır.
Romatizmal ate? nedir?
Romatizmal ate? vücudun birçok bölümünü etkileyen iltihabi bir hastalıktır. Genellikle eklemlerde ?i?lik, a?rı veya cilt döküntüleri ile kar?ımıza çıkar. Kalp de?i?ik oranlarda etkilenebilir ve keza olu?an kalp hasarı kalıcı olabilir.
Romatizmal ate?in nedeni nedir?
Romatizmal ate?in nedeni streptokoklar ile olu?an bo?az infeksiyonudur. Bo?az infeksiyonlarının ço?u romatizmal ate?e yol açmadan iyile?irken az bir kısmında infeksiyondan 2 ila 4 hafta sonra romatizmal ate? geli?ir.
Romatizmal ate? hangi ya?larda görülür?
Streptokoklar ile olu?an bo?az infeksiyonlarının sık görüldü?ü 5 -15 ya? arasında görülür.
Romatizmal ate? önlenebilir mi?
Streptokoklara ba?lı bo?az infeksiyonu uygun ?ekilde tedavi edilirse büyük olasılıkla evet.
Streptokoklara ba?lı bo?az infeksiyonu nasıl anla?ılabilir?
Streptokoklara ba?lı bo?az infeksiyonunun sık görülen belirtileri ani ba?layan ve özellikle yutkunma sırasında olan bo?az a?rısı, ate? ve alt çene kö?esinde veya boyun bölgesindeki bezelerde olu?an a?rılı ?i?liktir. Belirtiler bazı çocuklarda hafif olabilir. ?ocuktaki bo?az infeksiyonunun streptokoklara ba?lı oldu?undan emin olmak için çocu?un doktora götürülmesi ve bo?az kültürü gibi bazı tetkiklerin yaptırılması gerekir.
Romatizmal ate? ba?ka çocuklara bula?ır mı?
Hastalık bula?ıcı de?ildir, ancak hastalık öncesinde geçirilen streptokoklara ba?lı bo?az infeksiyonu bula?ıcıdır.
Romatizmal ate?te ailevi geçi? olur mu?
Bazı ailelerde streptokok infeksiyonu sonrası romatizmal ate? geli?mesine e?ilim olmasına kar?ın, hastalık anne ve babadan do?acak çocuklara aktarılmaz. Ev ve yatak odası gibi kapalı ortamların fazla ki?i ile payla?ılması streptokok infeksiyonu bula?ıcılı?ını artırır.
Romatizmal ate?i birden fazla geçirebilir mi?
Hastalı?ı bir kez geçiren çocukta, daha sonra kar?ıla?aca?ı streptokok infeksiyonlarında hastalı?ın tekrar geli?me olasılı?ı yüksektir. Bu nedenle romatizmal ate? geçiren çocukların uzun süreli koruyucu antibiyotik tedavisi alması gerekir. Koruyucu antibiyotik streptokoklara ba?lı bo?az infeksiyonunu ve dolayısı ile romatizmal ate? geli?imini engellemektedir.
Romatizmal ate?in tekrarlamaması için ne yapılmalıdır?
?ocu?un streptokoklara ba?lı bo?az infeksiyonu geçirmesi önlenmelidir. Bu amaçla üç/dört haftada bir kas içi injeksiyon ?eklinde veya her gün a?ızdan antibiyotik verilmesi yeni bir romatizmal ate? ata?ını engeller.
Romatizmal ate? tedavi edilebilir mi? Hastalı?ı kesin tedavi edecek bir ilaç yoktur. Romatizmal ate? ata?ı genellikle birkaç hafta ile birkaç ayda düzelir, ancak kalpte olu?an hasar ömür boyu kalabilir. Korunmanın önemi i?te buradan kaynaklanmaktadır.
Romatizmal kalp hastalı?ı nedir? Romatizmal ate? sonucu kalp kapaklarının iltihaplanması ve ?ekillerinin bozulması sonucu olu?an kalp hastalı?ıdır.
Romatizmal ate? her zaman kalbi etkiler mi? Olguların yakla?ık yarısında kalp etkilenir. Etkilenen kalpte zamanla düzelme olabilece?i gibi kalıcı sekellerde olabilir. Hastalık kalıcı kalp hasarına yol açtı?ında romatizmal kalp hastalı?ı olarak tanımlanır.
Romatizmal kalp hastalı?ı olan çocuklarda kalbin infeksiyon riski var mıdır?
Do?u?tan kalp hastalıklarında oldu?u gibi romatizmal kalp hastalı?ı olan çocukların hasar görmü? kalp kapaklarında infeksiyon (infektif endokardit) geli?me riski artmı?tır. Bu infeksiyonların engellenmesi için di?lerin temiz tutulması, di? çürüklerinin tedavi edilmesi ve kanama olu?turabilecek di? tedavisi ve ameliyatlar öncesinde kana bakteri bula?masını engellemek için hastalara i?lem öncesi koruyucu antibiyotik tedavisi verilmesi gereklidir.
Masum ?fürümler
Masum üfürüm nedir? Masum üfürüm kalpte herhangi bir bozukluk olmadan duyulan üfürümdür ve bazen 'fonksiyonel üfürüm' veya 'fizyolojik üfürüm' olarak da adlandırılır. Bu üfürümün duyulması tamamen normaldir ve bir kalp hastalı?ına ba?lı de?ildir. Bütün çocuklarda belli dönemlerde duyulabilir.
Masum üfürüm neden olu?ur? Kanın, kalpte veya büyük damarlarda dola?ırken yaptı?ı türbulans (titre?im) sonucu olu?ur.
Masum üfürüm çocukları nasıl etkiler? Kalpte bozukluk olmadı?ı için masum üfürümün çocuklara hiçbir zararlı etkisi yoktur. ?ocuklar normal günlük aktivitelerini rahatlıkla yapabilirler.
Masum üfürüm düzeltilebilir mi? Kalpte bozukluk olmadı?ından düzeltilecek bir ?ey de yoktur. Genellikle çocuk büyüdü?ü zaman kaybolabilir, bazen de eri?kin ya?a kadar devam edebilir. ?fürümün kaybolup kaybolmamasının hiçbir klinik önemi yoktur.
Aritmi
?ocuklar kalbin hızlı çarpması, yava? çarpması veya düzensiz çarpması gibi bulgu veren ritm bozuklukları ile do?abilirler veya herhangi bir dönemde ritm bozuklu?u olu?abilir. Ritm bozukluklarına aritmi denir. Aritmi tanısında elektrokardiyografi (EKG), 24 saatlik EKG (Holter), egzersiz testi ve elektrofizyolojik çalı?ma yöntemleri kullanılır. Ritm bozuklukları ilaçlar, anormal ritm yollarının kateter yöntemi ile yok edilmesi veya kalp pili (pacemaker) yerle?tirilmesi ile tedavi edilir.
|